تقویت هوش مالی کودکان برای موفقیتشان در آینده یک نیاز ضروری است. با این حال اگر آن را از والدین خود فرا نگیرند، پس از چه کسی بیاموزند؟
نوزاد پولساز تربیت کنید
فرزندانتان را با مباحث مالی آشنا کنید تا برایشان در آینده پولساز شود. اگر فکر میکنید فرزندتان در مدرسه درباره هوش مالی و اقتصاد چیزی می‌آموزد، سخت در اشتباهید. افراد زیادی وجود دارند که هوش بالایی داشته و در کلاس درس نابغه‌اند، اما در دنیای واقعی توانایی کسب پول فراوان را ندارند.
تربیت فرزند از نظر مالی و اقتصادی از کودکی، او را با ارزش پول و ساز و کار داد و ستد آشنا میکند. اینگونه بچه یاد میگیرد که برای داشتن هر چیز، باید از خود چیزی برای ارائه داشته باشد و آن یا پول است یا توانایی و یا چیزهای دیگر. این واقعیت زندگی است. هیچکس تا آخر عمر تحت حمایت پدر و مادر باقی نمی‌ماند. فرزندان ما باید برای بزرگسالی و ورود به اجتماع از کودکی آموزش دیده و آماده شوند.
برای اینکه هوش مالی و اقتصادی در فرزند ما به طور صحیح تقویت شود، آموزش‌ها برای او باید درونی شده و به ملکه ذهنش تبدیل شود که این با ساعت‌ها کلاس درس، سخنرانی و اساتید مجرب اتفاق نمی‌افتد.
کودکان به شدت الگوپذیرند؛ آنها در هر کاری از اطرافیان خود الگو می‌گیرند. از آنجا که والدین، نزدیک‌ترین افراد به فرزندشان هستند، بچه ها بیشترین تاثیر را از آنها می‌پذیرند.
به جای تربیت، با فرزندتان بازی کنید
اگر هر یک از شما والدین، به جای صحبت درباره نظم و تمیزی، در قالب نوعی بازی و تفریح همراه فرزندتان به مرتب کردن اتاق مشغول شوید، تاثیرش بسیار بیشتر از زمانی است که شما با کلام، بارها به او یادآوری کرده‌اید اتاقش را تمیز کند. چرا؟ چون کودکان تقلید میکنند. این تاثیرپذیری از رفتار والدین، ناخودآگاه و جزو ویژگی‌های دوران کودکی است، پس حتما اتفاق می‌افتد. به همین خاطر میتوانید با بازی و تفریح، مفاهیم مالی را به او آموزش دهید. آموزش از طریق بازی از موثرترین راه‌های درونی شدن آموزش است بدون آنکه خود فرزند متوجه آن شود. یاد گرفتن با سختی همراه است. اما در بازی، چون فرزند شوق بازی دارد و اصلا متوجه نیست که دارد چیزی می آموزد، این سختی را احساس نکرده و لذت هم میبرد. او اشتیاق دارد که برنده بازی باشد پس باید مفاهیم بازی را به خوبی درک کند و قوانین آن را به طور صحیح انجام دهد، یعنی بی آنکه والدین حرفی بزنند، فرزند تلاش میکند تا تمام آموزش‌ها را درک کرده و انجام دهد. پس در طول بازی، آموزش‌های روی کاغذ، خود به خود به عمل تبدیل میشوند.
در خصوص مسائل مالی نیز همینطور است. اگر بخواهید مفاهیم و مهارت‌های پولی را به او آموزش دهید. اگر فقط به او بگویید “در زندگی پس‌انداز داشته باش، برای خرید خانه برنامه‌ریزی کن و پول خود را مدیریت کن” عملا زمان خود را هدر داده‌اید.
قلک جادویی، راهی برای تمرین بودجه بندی
اگر میخواهید به او بودجه بندی را آموزش دهید، مرسوم‌ترین روشی که در دنیا توصیه میشود، آن است که از قلک جادویی استفاده نمایید؛ به جای یک قلک، سه قلک به او بدهید. میتوانید از پاکت، شیشه‌ای خالی و ابزارهای دیگر استفاده کنید. روی هر یک برچسب «بخشیدنی»، «پس‌اندازکردنی» و «خرج کردنی» بزنید. او را تشویق کنید پولش را بین سه قلک تقسیم کند. به کودک اجازه بدهید خودش درباره‌ی چگونگی تقسیم کردن پول تصمیم بگیرد. این کار هم اعتماد به نفس کودک را در موضوعات مالی افزایش میدهد و هم فرصتی فراهم میکند که بتوانید با فرزندتان، گفت‌وگویی جدی درباره‌ی مدیریت پول داشته باشید.
با توجه به صحبت‌هایی که از قبل با فرزندتان داشته‌اید، همه پول‌هایی که به دست او می‌رسد، باید به این قلک‌ها واریز شود. به طور مثال پولی که شما به عنوان پول تو جیبی به او می‌دهید یا پول هدیه تولد یا پولی که برای سال نو میگیرد، باید در این قلک‌ها تقسیم شود. با تمرین و تکرار این نحوه تقسیم پول، مفهوم بودجه بندی را درک میکند. بنابراین برای آموزش هر مفهوم، باید راه و وسیله‌ای کاربردی و عملی را برای فرزندانمان پیدا کرده و صرفا به توضیح و نصیحت اکتفا نکنیم که چندان اثربخش نخواهد بود.
اگر میخواهید فرزندتان بهترین باشد، ابتدا باید خودتان بهترین باشید.
همانطور که در بالاتر به این مسئله پرداختیم، مهمترین اصلی که می‌تواند آینده مالی فرزندان را تضمین کند رفتار مالی صحیح والدین است؛ فرض کنید با فرزند خود در طول هفته بارها درباره اهمیت پس‌انداز صحبت کنیم. سپس آخر هفته به مرکز خرید رفته و بدون آنکه در بودجه ما لحاظ شده باشد یا برنامه‌ای برای خرید داشته باشیم، با دیدن یک کت زیبا و تخفیف‌دار که از پشت ویترین به ما چشمک می‌زند، هیجان‌زده شده و آن را بخریم. طبیعی است که کل آموزش‌ها بی‌اثر شده و به احتمال بسیار زیاد، کودک رفتار ما را الگوی خود قرار میدهد.
اختلاف نظر کاملا طبیعی است، اما نه جلوی بچه‌ها
این مقاله را با بیان نکته‌ای بسیار مهم به پایان می‌رسانیم. اگر با همسرتان در مورد مسائل مالی اختلاف نظر و دعوا دارید آن را پشت درهای بسته نگهدارید.
تحقیقات گسترده‌ای در آمریکا، در خصوص دعوای والدین درباره مسائل مالی انجام شده و نتیجه این بوده است: کودکانی که مرتب شاهد دعوای والدین در حوزه مسائل مالی بوده‌اند، سه برابر بیشتر از دیگر بچه‌ها بدهی به بار آورده‌اند.
اگر در مورد مسئله‌ای نظر همسرتان را نمیدانید، به فرزندتان بگویید که من با مادر یا پدرت مشورت کرده و نتیجه را به تو اعلام خواهم کرد. فرزند شما نباید متوجه شود که والدینش در مورد مسائل مالی اختلاف نظر دارند. حتما باید در مقابل فرزند خود در مورد مسائل مالی، رفتار یکسانی داشته باشیم.
در روانشناسی تربیت کودک به اهمیت رفتار یکسان پدر و مادر در خصوص کودکان تأکید زیادی میشود زیرا تأثیر مهمی در شکل‌گیری یک شخصیت سالم در فرزندمان دارد.
